Muzyka epoki klasycyzmu, czyli muzyka klasycystyczna, to nie to samo co muzyka klasyczna (poważna), chociaż nazwy brzmią dosyć podobnie.
Klasyczna a klasycystyczna
Muzyką klasyczną (poważną) określa się ogół muzyki tworzonej przez 1000 lat, od XI do XXI wieku, w kręgu krajów kultury europejskiej. Tymczasem muzyka klasycystyczna to tylko krótki okres w dziejach muzyki, trwający „zaledwie” 100 lat.
Klasycyzm
Okres trwający od 1720 do 1820 roku. Podczas tego okresu ludzie zainteresowali się muzyką i zaczęli uczęszczać na publiczne koncerty i różnego rodzaju występy. Kompozytorzy mogli się odważyć i pisać swobodniej, co pozwoliło im rozwijać ich muzykę. Nie byli dłużej zdani na łaskę i niełaskę wyższych sfer, chociaż w tym czasie kwitły również koncerty domowe dla szlachetnie urodzonych.
Klasycystyczne nowinki
Po bogactwie muzyki barokowej przyszedł czas na uspokojenie, wyciszenie, równowagę i harmonię. Ta zmiana jest także widoczna w tytułach, które przestały być wyszukane i poetyckie i stały się bardziej zwyczajne, jak np. „IX koncert fortepianowy” Wolfganga Amadeusza Mozarta.
Powoli wych
odzi z użycia polifonia. Utwory są homofoniczne, zbudowane regularnie i symetrycznie.
Stworzono nową formę muzyczną – formę sonatową, występującą w koncertach, symfoniach i sonatach. Udoskonalono również znane wcześniej formy muzyczne, takie jak koncert instrumentalny, symfonię, wariację, rondo. Kompozytorzy zaczęli pisać utwory na kilka instrumentów: duety, tria, kwartety.
W okresie klasycyzmu utrwalono zapis notacji nutowej. Kompozycje były zapisywane jako partytury – głosy poszczególnych instrumentów były umieszczane jeden pod drugim. Żeby nie mnożyć kosztów sporządzano także transkrypcje muzyczne, które mogły być grane na fortepianie.
Orkiestra symfoniczna
Muzyka klasycystyczna dała światu orkiestrę symfoniczną. Pisano więcej symfonii i dla coraz to większych orkiestr, składających się nawet z 30 osób, w skład których wchodziły:
– instrumenty smyczkowe – skrzypce, altówki, kontrabasy i wiolonczele;
– instrumenty dęte drewniane – flety, fagoty, oboje, klarnety;
– instrumenty blaszane – rogi, puzony i trąbki.
– w roli perkusji – kotły.
W tym czasie rozpowszechnił się również fortepian a w niepamięć odeszły klawikord i klawesyn.
K
ompozytorzy epoki klasycystycznej
Fakt, że zainteresowanie muzyką wzrosło wśród ludzi niższego stanu spowodował, że zaczęto organizować publiczne koncerty. Nie znaczy to jednak, iż kompozytorzy mogli zrezygnować z bycia utrzymanymi przez wysoko urodzonych, chociaż teraz mogli sobie pozwolić na nieco więcej swobody przy komponowaniu utworów.
W tym czasie, około 1740 roku, powstała Szkoła mannheimska, czyli grupa kompozytorów, która tworzyła na potrzeby dworu. Styl mannheimski zainspirował Wolfganga Amadeusza Mozarta do jego wczesnych symfonii. Mozart musiał zatrudniać wykonawców, którzy zagraliby jego utwory. Koszty się mnożyły, więc żeby je zminimalizować przeprowadzano tylko jedną próbę symfoniczną. Orkiestra z Mannheim miała także wpływ na Austriaka Josepha Haydna, nazywanego często ojcem symfonii i kwartetu smyczkowego. Haydn otrzymał wykształcenie muzyczne jako chłopiec – był chórzystą – jednak brak właściwej edukacji muzycznej w zakresie teorii i kompozycji bardzo mu ciążyły. Podjął się samodzielnego studiowania dzieł wielkich twórców poprzednich epok, co ostatecznie doprowadziło do jego ogromnego sukcesu.
Haydn napisał ponad 100 symfonii a Mozart 41 podobnych kompozycji.